WENDOXAN RÊ
Wendoxê delalî,
Hîrê aşmî zaf leze vîyartî, ma bi hûmarêda newa ya Vateyî reyna pîya yê. Ma sey hertimî na reye zî zaf cehd kerd ke hûmarêda dewlemende û balkêşe pêşkêşê şima bikîn. Teqdîr yê şima yo.
Verê ma wazenî bi çend cumleyan behsê nuşteyê Aydin Baturî ke na hûmare de bi nameyê “Manastirê Arêg û Azaxpêrtî” weşanîyayo û tede gelek melumatê xamî estî bikîn. Mavajî nika ra 120 serrî verê mintiqaya Gêxîyî de, bi nameyê Setrak Şahnazaryan a yew merdimî, dewa Xorxor (Gökçeli Köyü) de yew rojname veto. Nameyê rojnameyî “Yeniden Doğuş” bîyo. Setrak Şahnazaryan hûmara dîyine ra dima nameyê rojnameyî bedilnayo kerdo “Kızıl Çağrı”. Manastirê Azaxpêrtîyo ke ewro hema pay ra yo nameyê xo yo rastikên “Manastirê Surp Asdvadzadzin” o û zaf rew, hetê hawarîyanê Îsa Mesîhî Tatyosî ra virazîyayo. No manastir, dewa Zêrmegî de yo. Na dewe de bi nameyê “Kilîseyê Surp Kevork”î yew kilîse zî esto û no kilîse serra 1763 de virazîyayo. Kilîse hema zî pay ra yo û nêrijyayo. Reyna 1915î ra ver Zêrmeg de 200 keyeyê armenîyan estbîyî û nufusê armenîyan 1500 kesî bîyo. Mektebê armenîyanê dewe de 2 mamostayî û 79 talebeyî estbîyî. Hetê serê dewe de yew arêyê vayî estbîyo. Arê Mardîros Sarkîsyan Tokatî viraşto. Rîyê ê arê vayî ra dewlete nameyê Zêrmeg dima bedelnayo bi tirkî kerdo “Yeldeğirmeni Köyü”. Aydin Baturî nê melumatê corênî û sewbîna gelekê bînî kitabê Osap Tokatî “Virane Kiğı” ra neql kerdî; no kitab hetê “Paros Yayıncılık” ra serra 2015 de Îstanbul de weşanîyayo. Hetê şinasnayîşê tarîxê welatê ma ra nê malumatî corênî gelek muhîm ê, bêguman eke merdim bişîyo nînan sewbîna çimeyan ra teyîd bikero erjê înan hîna vêşî beno.
Wendoxê delalî,
Na hûmara ma de gelek babetanê cîyayan de nuşteyê başî estê. Selma Dogu, hunerê qelema xo na reye dayîşşinasnayîşê kitabê Ayşe Kaya “Estanikê Bongilanî” reyde musnena ma. A verê ehemîyetê sanikan ser o vindena dima kitabî û nuştoxa kitabî dana naskerdene. Roportajê na hûmare Mutlu Can û Alî Aydin çîçekî kerdî. Mutlu Canî pîr û şaîrê kirmancanê Tekmanî ra Dewrêş Îsmaîlî reyde yew roportajo balkêş kerdo. Dewrêş Îsmaîl hîna vêşî derheqê bawerîya elewîyênî de, derheqê têkilîyanê elewîyênî û îslamî de tayê çîyanê xaman vano. Alî Aydin Çîçekî zî hunermend Egît Doganî reyde qisey kerdo. Egît Dogan behsê hunerê xo keno, behsê cuya xo û zehmetîyanê cuye keno.
Şima ra ê ke edebîyatê kurmanckî reyra eleqedar benê, îllehî nameyê Hesenê Metê eşnawito. Ey Gotinên Gunehkar û Labîrenta Cinan zî tede heta nika da-des kitabê hîkayeyan nuştî. J. Îhsan Esparî kitabanê Hesenê Metê re, “Li Dêrê” bi nameyê “Dêrê Santa Ragnhild De” çarnayo kirmanckî ser. Weşanxaneyê Vateyî zaf nêzdîye ra nê kitabî weşaneno. Na hûmare de ma destpêkê na hîkaye ra beşêk weşanenî û hêvî kenî ke şima kirmanckîya hîkaye ra zî tehm û lezetêde edebî bigêrîn.
Ma na hûmare ca da hîkayeyanê, M. Mamet Qetekonij, Sedef Kandemîr û Vesîle Doguç. Heta ma ra yena ma wazenî hîna zaf ca bidîn nuştoxanê cinîyan. Na hûmare de nuşteyê çar cinîyan estî. Ma hêvî kenî û wazenî ke cinîyê kirmancan hîna zaf binusîn.
Şîîrê na hûmare hetê Harûn Bozkurt, Akman Gedîk û Şeyda Asmîn ra nusîyay. Nurî Keleşî demêk ra ver Vateyî rê tayê nuşteyê menzûmî şawitibîy. Înan ra di hebî fabl bîy, yew zî herçiqas menzûm biba zî hetê muhtewa ra yew mesele ya, fabl nîya labelê ma nê heme hîrê bi nameyê “Çend Fablê Kirmanckî (Zazakî)” neşr kerdî. Sewbîna na hûmare de nuşteyêk Mehmud Nêşiteyî, yew sanika ke Tekîn Agacikî newe ra nuşta û di fiqrayê B. Şîlanî estî.
Peynîye de ma wazenî yew xeletîya teknîkî ya hûmara 55. rast bikîn: Kunyeyê kovare de hemverê îbareyê “Resmê Qapaxî” de herinda nameyê Christian Schloe de nameyê Miles Cleveland Goodwin nusîyayo. No xelet o, resim qapaxî yê Christian Schloe yo.
Heta hûmara bîne bimanê weşîye de!
