Bir devrimi zafere ulastiranlarin basina gelebilecek en beklenmedik, en korkunç seydir devrim sonrasinda muhalefete düsmek. Karanlik önce insanin ruhunda belirir. 1921 yilinda, Sovyetler içinde diger partilerin, Rusya Komünist Partisi bünyesinde de hiziplerin yasaklanmasi tek basina karanliga dogru atilmis bir adim degildi ama yine de bir isik söndürülmüs oldu.Iç savasin bakiyesi yikim, sanayi olanaksizliklar, tarimin ülkeyi beslemekten aciz durumu, ürün kitligi, konut sorunu, emperyalist kusatma, kivilcimi olduklarini düsündükleri dünya devriminin “gecikmesi,” tüm bunlar muhalefeti bastirmanin ve yasaklamanin gerekçesi olurken diger yandan da asil düsman kapitalizme kapiyi aralayan Yeni Ekonomi Politikasi’na (NEP) geçisin de kosullariydilar. Isçi-Köylü kimligi imgelerle beraber yüceltilirken, sahne gerisinde proletarya ve küçük toprak sahibi köylü çoktan “sosyalist” ilkel birikimin sanli kurbanlarina dönüsmüslerdi. Bati Avrupa’da 17. yüzyilda yasanan ilkel birikim evresi 20. yüzyilin basinda Rusya’da tekerrür ediyordu; ancak bir farkla:Sancak, proleter devrimin kizil rengiydi. Karanligin habercisi bulutlara dikkat çekilmesi için beklenilmedi: 1923’ten itibaren yasli bir Bolsevik’in son nefesinde ve digerlerinin de bagrindan yükseldi sesler. Devrimin üzerinden sadece on yil geçmisti ki devrimcilerin muhalefeti de son nefesini verdi. Bir on yil sonra bizzat devrimciler ölüm mangasinin karsisina çikariliyordu.Bolseviklerin mimari olduklari devrimin ellerinin arasindan kayip gitmesine karsi direnislerinin öyküsünü degil bizzat bu mücadelenin belgelerini; konusmalari, yazilari, mektuplari bulacaksiniz bu kitapta. Ayni zamanda, yükselen bürokrasinin“devrimci” bir mevkiden seslenen sesini. Karanlik, bir günes tutulmasi gibi gün ortasinda gelmemisti.