Hêsirên Gotina Bêgotin-Bavê Nazê
“Dînîtiya Bi Aqil”, Hêsirên Bêgotin û Şikesta Civakê li Romana Bavê Nazê
Di vê novela xwe de, Bavê Nazê pirsyarekî girîng û zêde jêhatî radike: “dînîtiya bi aqil” — çawa mirovêk dînî di nav civakê de, wekî “biaqil” tê hesibandin? Ev pirs, bi awayekî qelew, di şexsiyeta Îsmaîlê dîn de tê xistin ser ceribandinê.
Sê Taybetmendiya Îsmaîl:
- Bi zarokan re şer dike
- Diçe keran
- Dilbijokiya jinan dike
Her çend wî bi rêya dînê dimeşe, lê di gavanên civakî de, wî tê hesibandin wekî mirovêk biaqil — ev parêzgeha şermê ku nivîskar radikeşîne ser serê romanê.
Diyalogêkî Wekî Şikestekî Lêwra
Di nav dema meşê romanê de, Îsmaîl, bi axayê mezin ê meyxur, bi hev re diyalogêkê wêjeyî dike:
— Îsmaîl, ka were, bi me re vexwe!
— Axe, ez û vexwarin?
— Bo çi? Qey tu bûyî sofî?
— Na, ez nebûme sofî, lê her ez venexwim…
— Îca bêje, ji ber çi?
— Axe, heger hûn vedixwin, ji bo ku hûn bibin weku min, lê ku ez vexwim, ez ê bibim weku kê?
Ev gotin, bi rastî, şikestekî zêde ye li dîmenê aqil, îman û rewşa civakê — ku li wir nexwastinê bi xwestinê tê diyar kirin, û aqil bi dînî tê şikandin.
Hêsirên Gotina Bêgotin: Evîna Sarê
Di rêveberiya romanê de, Bavê Nazê em rêda Sarê dikin — jinê ker û lal — ku evînê xwe bi Metînî re, bi çav û dil diaxive, bi bêgotin, bêdengî, hêsir dike. Ev evîn wekî “gotina bêgotin” dibe:
- Dengê jinê ya ku tê berdestkirin
- Xwezayeta evînê ya ku bi her awayî derbas dibe ser asteng
- Kêma gotinê, lê gelek jêhatîya his
Mirina Sarê û Kuştina Îsmaîl
Di dawiyê de, mirina trajîk a Sarê, ku bêdeng, bêparêz bû, dibe emsalekî girîng a şikesta nîzamên kevn.
Lê her weha, kuştina Îsmaîl — bi destê axekî ku xwe jî bi bêaqilîyê digerand — dibe sembola daxuyaniyê:
- Bêserûberîya axayê
- Şerê di nav civakê de bi navê dîn, lê bêaqilîya rastîn
- Têkçûna herêmên aqil û îmanê
Ji bo hemû berhemên Lîs Yayınevi vir bitikînin
Ji bo hemû berhemên Bavê Nazê vir bitikînin
