‘Komün’ün gerçek sırrı şuydu: O, özünde, bir işçi sınıfı hükümeti, üretenlerin mülk edinen sınıfa karşı mücadelesinin sonucu, emeğin iktisadi kurtuluşunun gerçekleşmesini sağlayabilecek olan en sonunda keşfedilmiş siyasal biçimdi.’
Aralık 1852’de kendisini Fransa’nın imparatoru ilan eden Louis Bonaparte 1870 yılında Prusya’ya açtığı savaşta esir düşmüş, ülkede cumhuriyet ilan edilmiş, burjuva siyasetçileri tarafından bir ‘ulusal savunma’ hükümeti kurulmuş ve Paris, Prusyalılar tarafından kuşatma altına alınmıştı. Hızla bir ‘ihanet’ hükümetine dönüşen ve başkentin Prusya’ya teslim edilmesi için çaba harcayan iktidara direnen halk, 18 Mart 1871’de Paris’in yönetimini kendi eline aldı.
Karl Marx, Fransız Üçlemesi’ni oluşturan eserlerinden sonuncusu olan Fransa’da İç Savaş’ta, tarihteki ilk işçi sınıfı iktidarını, yani Paris Komünü’nü ortaya çıkaran koşulları, Komün’ün siyasal ve toplumsal önlemlerini ve yıkılmasının nedenlerini çözümlüyor.
Fransa’da İç Savaş’ın taslak metinlerinden seçme parçalar, Marx’ın nihai metinde özetleyerek aktardığı bazı sonuçlarla ilgili daha geniş kapsamlı değerlendirmelerini de içeriyor.
