Dimdim – Kürt Kahramanlık Destanı-Ordixanê Celîl

Xanê Çengzêrîn (Altın Kollu Han) olarak da bilinen Dımdım Destanı, 17. yüzyılda İran Kürdistanı’nda yaşanmış tarihi bir direnişe dayanır. Ayaklanmanın merkezi, Mergever bölgesinde yer alan Dımdım Kalesi’dir. Uzun süren gezginlik yıllarının ardından Kürt Hanı, İran Şahı’na hizmetlerinin karşılığı olarak öküz derisi büyüklüğünde bir toprak parçası talep eder ve burada görkemli bir kale inşa eder. Zamanla güçlenen Han, bağımsızlığını ilan eder; bu gelişme Şah’la ilişkilerinin bozulmasına neden olur. İran orduları Dımdım Kalesi’ni kuşatır. Kürtler, Emir Xan önderliğinde yedi yıl boyunca bu kuşatmaya direnir. Bu süreçte Osmanlı Padişahı’ndan ve Kürt aşiretlerinden yardım talep edilir.

Bu destan, Kürt halkının özgürlük mücadelesinin simgelerinden biri haline gelmiş; sözlü edebiyat yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Kürt folkloru üzerine önemli araştırmalar yapmış olan Ordixanê Celîl, doktora tezi olarak hazırladığı bu çalışmasında Dımdım Destanı’nın farklı dönemlerde ve farklı bölgelerden derlenmiş altı varyantını orijinal metinleri ve Türkçe çevirileriyle birlikte sunmaktadır.

Bu eser, hem edebi hem de tarihsel açıdan Kürt direniş kültürünü anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır.