Deqên Qesas-Lal Laleş

Eger edebiyatê zimanekî nekaribe berhemên xwe bi teb û toreyê heyî parastin, wê bi demê ve rengê xwe jê bide, hêz û qewetê xwe winda bike.
Di vê rewşê de, wêje ji beşa canda xelkê derdikeve, li ser hêşîn dibe, û bi demekê re rûmeta xwe di dil û bîra xwendekaran de jê dide.

Ji ber vê yekê, berhemên ku teb û toreyê wan têk dibin, ne tenê ku dibin nimûneya şikestê, belkî jî dibin qûçek mezin ji wêjeya zimanê — nefesek nû, rêyekê nû ji bo wêjeyê.

“Deqên Qesas” a Lal Laleş, ku piştî “Berbejna Rê” wekî dîwana duyemîn derketiye, di vê çarçoveyê de divê tê xwendin û nêrînê.
Ev dîwan, herçiqas ji gelek hêlan ve hêzek giran dide, hêla herî girîng a wê zimanê xwe ye. Helbesta modern a kurd, bi vê dîwanê re zimanê xwe bi eslê xwe afirandiye.

Lê di heman demê de rewşa din jî heyî:
Zimanê helbestê ya kurdî berdewam dibe nêzî zimanên helbesta modern yên din, bi awayekî ku dibin wek hev, û ev bûye sedema rawestandina xwe.
Ev rewş dikare helbesta kurdî di xetereke hevparbûna re bide, û têkiliya helbestan bi hev re bi bandorî qels bike.

Lê çarê heye:
Helbestvanên nû divê peyvan daqûlên xwe bi hestekî zêde çêbikin, dîmenên têkiliyan ya nû avabikin, û peyvan bi hev re bi vî rengî ava bikin ku helbest jî di zimanê xwe de ji nû ve bijînê.

Ev di heman demê de tiştek e ku “Deqên Qesas” dixwaze bike:
Helbestên ku bi zimanê kurdî têne nivîsandin, ne tenê bi rêya destnîşanê ve tên xwendin, belkî jî dibin şaredariya hilma wêjeyê, zaravayê wê, û dikarin bi hestêkî taybet di nav edebiyata cîhanê de bifikrin xwe re cihê wan bistînin.

“Deqên Qesas” bi bikaranîna zimanê xwe û bi dîtina wêjeya xwe ya kurdî ya gîhaştî, dibêje ku wêje bi zimanê xwe jî dikare ji nû ve mirinê bide.