Bîranîn û Serhatî-Eliyê Evdilrehman

Gelo sînorxistinê yên cureyên wêjeyî, bi taybetî tehm, çêj, bîranîn û çîrok, digerê hêza xeyalên xwendevanê dikêşe? Ev pirs bi rastî di xwe de hem felsefî ye, hem edebî. Lê Elîyê Evdilrehman, di “Bîranîn û Serhatî” de, ji binê tehm û çêjê re, wê wateyê pûç dike. Wek ku ev nivîskar ê kurd xwendekarê xwe bi dilê hoste, bi hestên dijî şerm, û bi herikên trajediyan re digihîne deriyê jiyana xwe, ew tê xwestin ku bîranîn bi çîrokê heval bibe, çîrok bi bîranînê ve têvî bibe. Tenê bîranîn ne, tenê çîrok jî ne.

Di berhema wî de, xwendekar li ser sinorên bîranînê, li ser kêleka zarokatîyê, dostanîyê, evînê, dijwarîyê û di navbera artêş û faşîzmê de jî bidin şaxê xwe. Ji wan metnan re, dilê xwendevan tê birin, berê xwendevan bi xemgînî dixwîne, lê bi xweşîya edebîyê jî dide dihêle. Hestek ku her navdar û her gelek têkildar e.

Andrey Platonov, nivîskarekî rus, ya ku xweseriya xwe di pêşerojê bîranînê û têkiliyê de peyda dike, herwiha di felsefa xelkê ve jî digere. Herçiqas ji Platonov heta Evdilrehman, civak û dema wan cuda ye, dilê wan li benda îmkanekî çêtir a jiyanê ye. Ev hest, ev têgihiştin, ew ewlehiya ku xwendevan bi kêşên netewî, bi şer û bi zarokanê ku law bûn di bin bombeyê de, bi dest nakeve lê bi gotin digire, hem di Platonovê de heye hem jî di Evdilrehmanê de.

Xwendekar ku dixwaze bi metnên dilsozan, hestî, xeyalengîr û bi çêjên dereng ên kesekî ku şerm û şîn bi ziman dixebite, gelekî ewle dibe ku Elîyê Evdilrehman, wek Platonovê kurd, ji bo wî be. Ew nivîskarê ku şerên winda, qewlên bikiran, evînên nexwes, bîranînên wisa ku bi heq ne, dike helbestê bi zimanê xwe.

Ji bo hemû berhemên  Lîs Yayınevi vir bitikînin

Ji bo hemû berhemên Elîyê Evdilrehman vir bitikînin