WENDOXAN RÊ
Wendoxê delalî,
Ma gelek bextîyar ê ke ma hîrê aşman ra pey reyna pîya yê. Ma bawer kenî ke na hûmara Vateyî yew demo derg vîrê tayê wendoxanê ma de manena. Çunke ma na hûmare de di belgeyê tarîxî yê zaf muhîmî weşanay. Nê belgeyî di mektubê Elîşêrî ke ey bi xo 1920 de bi wasitaya “Kurdîstan Tealî Cemîyetî”ya Îstanbulî Konferansê Parîsî rê şawitî. Mehmed Selîm Uzunî nê mektubê Elîşêrî alfabeya erebkî ra transkrîbe kerdî û usmankî ra kerdî tirkîya ewroyîne û dima zî çarnay kirmanckî (zazakî) ser. Semedê ehemîyetê nê belgeyan ra ma kopyaya orîjînalan yanî usmankîya bi herfanê erebkî û usmankîya latînkî, tirkîya ewroyine û kirmanckîya înan pêro pîya neşr kerdî. Destpêkê de ma ca dayo yew nuşteyê Mehmed Selîm Uzunî ke o uca behsê hîkayeya nê mektuban û behsê prosesê xebata xo keno, dima zî heme materyalê mektuba yewine û mektuba dîyine ca gênî. Ma bawer kenî ke bi weşanîyayîşê nê belgeyan derheqê rewşa sîyasîya kurdan ya ê wextî de ma benî wayîrê tayê zanayîşanê newe û girîngan.
Wendoxê delalî,
“Edebîyatê Fekkî Yê Kirmanckî (Zazakî) Yê Mintiqaya Sêwregi” nameyê tezê masterî yê Kafur Seçîlmekî yo. No tez peynîya aşma kanûna 2018î de Unîversîteya Artukluyî de ameyo pawitene û qebul bîyo. Hecmê xebate nêzdî 200 rîpelê A4î yo. Sînorê na xebate “Vateyê Verênî” de wina îfade bîyo: “Ma verê heme çî na mintiqa de gelek materyalê edebîyatê fekkî qeyd kerdî û dima nuştî. Sey fiqra, vateyê verênan, îdyom, mesela, sanike, deyîre, kayvate ûêb. Sînorê xebata ma, goreyê edebîyatê fekkî yê Sêwregi û dewanê Sêwregi yê. Seba nê karî, ma zaf merdiman de qisey kerd û înan ra materyalê fekkî girewtî.” Nê çend serranê peyênan de çend tezê masterî yê erjayeyî nusîyayî. Averşîyayîşê kirmanckî de rolê nê xebatan zaf o. Coka ma hêvî kenî ke roje bi roje xebatê winasî hîna zîyade bibî. Ma Kafur Seçîlmekî semedê na xebate ra pîroz kenî û hêvî kenî tezê ey zî sey tayê tezanê bînan sey kitabî biweşanîyo û wendoxan bireso.
Wendoxê delalî,
Na hûmare hetê şîîr û hîkayeyan ra dewlemend a. Şima yew hîkayeya Mîhrîban Kanat ke semedê qeçekan nuşta, yew hîkayeya Alî Şekerî û yew hîkayeya Stig Dagermanî ke J. Îhsan Esparî swêdkî ra çarnaya kirmanckî ser vînenî. Şîîrê na hûmare Bedrîye Topaç, Pinar Yildiz, Alî Şeker û Bazîd Cîhangîrî nuştî. Akman Gedîk bi yew vîrameyîşê xo ma beno yewna dewran. Aydin Batur gêrayîşê mintiqaya Çewlîgî domneno. Na rey zî herêma Kanîreşî dano şinasnayene. Vêşaneyê nuşteyê Munzur Çemî ke bi nameyê “Kilama Îmam Hesenî û Tayê Şaşîyê Muhîmî” na hûmare de ca gêno, bi eynî nameyî 2013 de Newepel de neşr bibi. Labelê no nuşteyo ke ma waşenenî hîna hîra yo û tede derheqê nuşteyê Aydin Baturî de tayê fikrê cîyayî û rexneyî estî, coka ma waşt biweşanî. Bêguman eke Aydin Batur û Murad Canşad -eke îmkanê ey bibî- nê meseleyî ser o binusî ma fikrê înan zî weşanenî. Roportajo ke Alî Aydin Çîçekî kerdo zî hetê cuya sosyale û bawerîya şarê ma ra balkêş o. Sey vatişê peyênî ma wazenî ney vajîn: Keyeyê muşawîrê malî Hesen Şekerî awan bo ke ma rê ardim kerd.
Heta hûmara bîne bimanîn weşîye de!