Yaşadığımız gezegeni ne kadar tanıyoruz? Çoğumuz Dünya’nın milyarlarca yıllık bir geçmişe sahip olduğunu biliyoruz, ama yeryüzündeki jeolojik olayların muazzam zaman ölçeklerini kavramakta pek başarılı değiliz. Jeolog Marcia Bjornerud işte bu eksikliği doldurmayı hedefliyor. Bjornerud’a göre, içinde bulunduğumuz çevre krizinin en önemli nedenlerinden biri, Dünya ile ilişkimizde geniş kapsamlı bir zaman bilincine sahip olmamamız ve şimdi-odaklı bir bakış açısına saplanıp kalmamız.
“Bir tür olarak Dünya’da kendimizin ortaya çıktığı zamanın öncesine karşı çocuksu bir ilgisizlik ve inanmazlık sergiliyoruz. Kahramanları insan olmayan hikâyelere burun kıvıran pek çok kişi doğa tarihine aldırmıyor. Dolayısıyla duygularımızda ayarsız olduğumuz kadar ‘zamansızız’, zaman cahiliyiz. Deneyimsiz ama aşırı özgüvenli sürücüler gibi, doğal alanlara ve ekosistemlere, onların yerleşik trafik kurallarından habersiz gazlayıp giriyoruz, sonra da doğa yasalarına aldırış etmediğimiz için kesilen cezaları şaşkınlık ve öfkeyle karşılıyoruz.”
Ama tam gaz ilerlediğimiz bu yoldan dönmek için hâlâ çok geç değil, diyor Bjornerud. Yeryüzünü tanıyarak, onun ritimlerini öğrenerek, kaynaklarının ne kadar uzun zaman aralıklarında oluştuğunu anlayarak, geçmişte yaşanan çevre felaketleri ve toplu yok oluşlar hakkında bilgi edinerek, kısacası dünyamıza bir jeoloğun gözleriyle bakarak geleceği kurtarabiliriz.
2019 yılında Amerikan Yayıncılar Birliği’nin PROSE Ödülü’ne layık görülen bu kitabı, yeryüzünün halen devam eden görkemli hikâyesine ilgi duyan tüm okurlarımıza tavsiye ediyoruz.
YAZAR HAKKINDA: Amerikalı jeolog Marcia Bjornerud, Minnesota Üniversitesi’ nde jeofizik okuduktan sonra Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde yapısal jeoloji alanında mastır ve doktora yaptı. Bir süre Byrd Kutup Araştırma Merkezi’nde ve Miami Üniversitesi’nde (Ohio) çalıştıktan sonra Lawrence Üniversitesi’ne geçti. Halen bu üniversitede jeoloji ve çevre araştırmaları profesörü olarak hizmet veren ve Amerikan Jeoloji Derneği üyesi olan Bjornerud, araştırmalarında depremlerin ve dağ oluşumunun fiziğine odaklanıyor. Yazarın Yeryüzünün Zamanı adlı kitabı 2019 yılında popüler bilim ve popüler matematik dalında Amerikan Yayıncılar Birliği’nin PROSE (Mesleki ve Akademik Başarı) Ödülü’ne layık görüldü. Makaleleri The New Yorker, New York Times, Los Angeles Times, Wall Street Journal ve Wired gibi gazete ve dergilerde yayımlanan Bjornerud’un Reading the Rocks: The Autobiography of the Earth (Kayaları Okumak: Yeryüzünün Otobiyografisi) adlı bir kitabı daha bulunuyor.
