Modernite, ulus-devletlerin olusumuyla beraber pozitif hukukun üstünlügünü getirdi. Dünyanin ‘büyüsünün kaçmasi’, bu yeni kurallar setinin toplumsal hayati düzenleyici etkisini güçlendirdi; ancak, her yerde degil. Arap ülkeleri bu modernligin neresindeler? Tarihsel süreç içerisinde, bu yeni devlet tipinden nasil etkilendiler? Islâm, dünyevilesme ve modernlik bu süreci nasil yönlendiriyor? Arap ülkelerinin hukuk sistemleri ile modern devlet arasinda nasil bir iliski var?
Tunuslu hukukçu Ali Mezghani, Tamamlanmamis Devlet adli bu eserinde Arap ülkelerindeki hukuk anlayisi üzerinden devletlerin modernlesmelerini inceliyor. Mezghani’ye göre, bu ülkelerin demokratiklesmelerini engelleyen bir hukuk sorunlari vardir ve bu yüzden de modern devlete geçis süreçleri tamamlanmamistir. Arap ülkelerinin, dinî temelleri, devletin ve toplumun temel belirleyicisi olarak korumaya devam etmeleri, modern anlamda tamamlanmamis devletlerin varligini korumasina neden olmaktadir.
Mezghani, kitabinda Islâm’in fikih okullarindan baslayarak farkli ülkelerde ser’i hukuk sistemlerinin olusumunu, bu sistemlerin devlet ve toplumsal hayat üzerindeki etkilerini ve bu yapilarin günümüze nasil uzandigini inceliyor. Ahlâki, ekonomik ve siyasi alanlarda kapsamli bir kontrol mekanizmasi olarak din, modern hukuku dislar mi? Mezghani’ye göre, modern devletin temel ögelerinden olan hukuki yapi gelismedikçe, Arap ülkeleri devletlerinin modernlesme süreçleri sekteye ugrayacaktir. Yakin dönemde gelisen Arap Bahari hareketlerine, bu hareketin baslangiç noktasindaki Tunus’tan bakarak yazan Mezghani’nin kitabi, Prof. Dr. Ahmet Arslan’in özenli çevirisiyle, bu cografyayi anlamak için çok önemli bir firsat sunuyor.