Belâ bârân gibi gökden yağarsa
Hakîkat sûfîlik incinmemekdür
Ser-â-pâ bâr-ı gam sana ağarsa
Hakîkat sûfîlik incinmemekdür
*
17. yüzyıl kültür hayatının en etkin simâlarından olan Sun‘ullâh-ı Gaybî, hem Bayrâmî-Melâmî yolunun büyüklerinden olan bir sûfî, hem söylediği şiirlerle yüzyıllardır gönüllere hitap eden bir şair, hem de felsefî meseleleri yorumlayarak kalem oynatan bir mütefekkirdir.
Sun‘ullâh-ı Gaybî’nin öne çıkan özelliklerinden birisi “muhakkik bir şair” olmasıdır. O, tasavvuf felsefesine ilişkin konularda, ilim, ahlak, yaratılış ve tenâsüh gibi kozmogonik anlayışlara dair tetkik ve tefekkürleriyle tahsil ettiği düşünceleri risâleler halinde telif etmiştir. Hakikaten Gaybî, sadece bir sûfî veya sadece bir şair değildir; İbnü’l-Arâbî’nin entelektüel çabasını tevarüs eden bilge şahsiyetlerden biridir. Bu bakımdan Gaybî’nin şiiri, Yûnus geleneği içinde olmakla birlikte, tahkik yönüyle de öne çıkan bir şiirdir.
*
Prof. Dr. Bilal Kemikli bu değerli çalışmasında; Sun‘ullâh-ı Gaybî’nin hayatını, tasavvufî yönünü, tarîkatını, eserlerini, dîvânında işlenen dinî ve tasavvufî kavramları inceliyor; Gaybî’nin dîvânını titiz bir şekilde okura sunuyor.
