Sosyoloji, sosyal varlığı anlamaya yönelen bir bilimdir. Toplumun nesnel gerçekliğini araştırdığı kadar
metafizik boyutunu da araştırır. Müslüman toplumların gerçekliği, sosyolojinin en önemli ilgi
alanlarından biridir. Bu toplumlarda tasavvufun özel bir yeri vardır. Tasavvuf, hem toplumun nesnel
gerçeklik alanını hem de metafizik alanını kapsar. Sosyal varlığın nesnel ve ontolojik yönlerini beraber
kavramaya çalışan bir araştırma konusudur. Bu bağlamda sosyoloji, tasavvufun sosyal varlık yönlerini
araştırırken toplumun hem nesnel hem de ontolojik yönünü birlikte gözleme (müşahade) imkânı
sunar.
Tasavvuf sosyolojisi, maneviyatın toplumsal varoluşunu yorumlar. İslam toplumlarında tasavvufun
oluşumunu, hareketlerini, söylemlerini ve kurumlarını araştırır. Tasavvufun nasıl bir toplum bilinci
geliştirdiğini ve yine nasıl bir uygulama ortaya koyduğunu keşfetmeye çalışır. Toplumun ahlaki, ruhsal
ve inanç kimliğiyle biçimlenmesini gözlemler.
Bu çalışmada, İslam toplumlarında tasavvufun taşıdığı işlevleri ve anlamları göstermeye çalışıyoruz.
Tasavvufu, sosyolojik muhayyile içinde kavramaya yöneliyoruz. Sufî sosyoloji üzerine bir perspektif
geliştirmenin ve keşfetmenin peşine düşüyoruz.