Efendi buyurdu: “On beş yaşındayken bütün arzum bilgelikti. Otuzumda duruldum. Kırkımda şüphelerimden arındım. Ellimde göklerin buyruğunu işittim, atmışımda kulağım ona boyun eğdi. Yetmişime geldiğimdedir ki, kalbimin arzusunu doğruluğu çiğnemeden yerine getirebildim.”
Konfüçyüs, mükemmel insanı ‘asil adam’ diye anar. Çincesi junzi olan bu söz, birebir tercümeyle ‘asil genç efendi’ anlamına gelir. Ancak Konfüçyüs’ün herhangi bir aristokrasi ya da feodalizm tarafgirliğine düştüğü sanılmasın; çünkü onun mükemmel insanının asaletinin kaynağı hiçbir şekilde ailesi veya ataları değildir. Bu asaletin kaynağı ‘öğrenmeye aşkla bağlı olmak’, ‘törelerin gereğini samimiyetle yerine getirmek’ ve ‘atalara, ana babaya hürmet göstermek’ gibi en insanî erdemlerdir. Kişi bu erdemlere sahip olduğu zaman, artık ‘Yol’u yürümeye başlamış demektir. Bir milletin ruhunu anlamak tarihini okumakla değil, bilgelerini ve ozanlarını anlamakla imkân bulur. Bu sebeple klasik metin tercümelerinin yetkin ismi Birdal Akar tarafından Türkçeye tercüme edilen Konfüçyüs’ün Sözler’i binlerce yıldır ilişki içinde olduğumuz kadim Çin kültürünü anlamak için büyük bir fırsat sunuyor.
