Şeddadîler Devleti Tarihi I – Kafkasya’da Bir Kürt Hanedanı

Yazar: Ahmet Demir

Şeddadîler Devleti, Orta Çağ Kafkasya’sında kurulmuş en önemli Kürt hanedanlarından biridir. Ahmet Demir’in kaleme aldığı bu eser, bölgenin siyasi, askeri ve toplumsal yapısını derinlemesine ele alarak, Kürt tarihine ışık tutmaktadır.

Kürtlerin Kafkasya’daki İlk Devleti: Şeddadîler

Şeddadîler Devleti, 948 yılında Muhammed b. Şeddad tarafından Müsaferîlerden bağımsızlığını ilan ederek kurulmuştur. 951 yılında ele geçirilen Dvin şehri, devletin başkenti ilan edilmiştir. Devletin kuruluşu, Kürtlerin Kafkasya’daki siyasi varlığını somutlaştıran önemli bir dönüm noktasıdır.

Hristiyan Güçlere Karşı Müslüman Belde Savunması

Şeddadîler, hüküm sürdükleri süre boyunca kuzeyden gelen Rus, Gürcü, Ermeni ve Abaza gibi Hristiyan güçlerin saldırılarına karşı İslam beldelerini savunmuş; zamanla bu tehditlere karşı taarruza geçerek yeni topraklar fethetmiştir. Özellikle Gürcü Krallığı, Bizans İmparatorluğu ve Rus Knezliği, Müslümanların Kafkasya’daki varlığına karşı tehdit oluşturan başlıca aktörlerdi.

Gence’nin Fethi ve Devletin Yeniden Doğuşu

955 yılında Dvin’den çıkarılan Şeddadîler, 970-971 yıllarında Gence’yi fethederek tekrar bağımsızlıklarını kazandılar. I. Fadl b. Muhammed, 47 yıl süren hükümdarlığında Arran, Azerbaycan ve Ermenistan bölgelerindeki siyasi boşluğu iyi değerlendirerek birçok vilayeti devlet topraklarına kattı.

Parlak Dönem: Ebu’l Esvâr Şavûr ve Bizans’a Karşı Zaferler

Devletin en güçlü dönemlerinden biri, Ebu’l Feth Musa b. Fadl’ın 1031’de Bakü’ye giren Rus akıncılarını püskürtmesiyle başlamıştır. Ardından gelen Ebu’l Esvâr Şavûr, 1045 ve 1046 yıllarında Bizans ordularını Dvin önlerinde birkaç kez ağır yenilgiye uğratarak Şeddadîler Devleti’nin askeri gücünü gözler önüne sermiştir.