Özümsen Diyarbekir-Birsen Inal

Bir Zamanlar Diyarbekir’de: Radyonun, Gazetenin ve Mahalle Kültürünün Kalbinde Bir Çocukluk

Diyarbekir’de kesintisiz bir hayat yaşardık. “İyisiyle, kötüsüyle” demeyeceğim, çünkü gerçekten kötü pek bir şey yoktu ki kötülük yaşayalım. Her gün mutlaka yapacak güzel bir şeyimiz olurdu. Hiçbir şey olmasa bile, heyecanla beklediğimiz resimli romanlarımız vardı: Tommiks, Teksas… Mahallede bir kişi alır, o kitap elden ele dolaşır, büyüklerden gizli saklı okunur, sayfaları parçalanıncaya dek yaşatılırdı elimizde.

İyi bir radyo dinleyicisiydik. Gazete bulduğumuzda neredeyse yutarcasına okurduk. Dünyayla tek iletişimimiz, bazı evlere her gün gelen ve yine mahallede dolaştırılan bir günlük gazete ile radyoydu. Gazeteler okunduktan sonra, mahalle bakkalına gider; çiğit (çirêz) ya da şekeri içine koyduğumuz torba kağıdı olarak yeniden hayata karışırdı. Gazetenin karşılığında bazen bir avuç qırıx leblebi, bazen bir qülleh aqide şekeri alır, eve öyle dönerdik.

Radyoda Amerika’nın Sesinden ajanslar dinlenirdi. Erivan Radyosundan Mehemed Arifê Cizrawî, Hesen Cizrawî, Kavus Axa, Meryem Xan, Fatma İsa, Susika Simo, Zadina Şekir bütün ailece dinlenirdi. “Arkası yarın” radyo tiyatrolarının saatini iple çekerdik.

Aya ilk insan ayak bastığında da yine radyonun başındaydık. O anı büyük bir heyecanla dinlerken nenem, hayretle radyoya bakarak şöyle demişti:

“Oğul bu ne iştir? Dünyanın soni geldi.
Dünyanın öbür ucunda bi şê olî, bi kaç sêet sora biz işitiyığ ha bu qutîdan.
Böyüklerimiz sölerdi inanmazdığ:
Dünyanın sonunda demirlerden ses gelecağ, demirler seslenecağ.
Başlarınî kaldıradîlar, baxadîlar şimdi.
Qıyametin êlametidir hepî bunar…”

Rahmetli Sıddık dayım, nenemi daha da hayrete düşürerek şöyle demişti:

“Ana bu bir şey değil, gün gelecek ses gelen bu demirlerde konuşanı da göreceğiz.”

Sanırım dayım, televizyonu tarif ediyordu. Gerçekten de ilk kez televizyonla karşılaştığımda, ses gelen o büyük kutunun camında konuşanı görünce, hemen arkasını açıp içinde birileri var mı diye bakmak istemiştim…

Red Yayınevi’nin tüm yayınlarına ulaşmak için buraya tıklayın
Birsen İnal’ın tüm eserlerine ulaşmak için buraya tıklayın