Metnî Verên Yê Kirdkî-Seyîdxan Kurij
Peter J. A. Lerch: Yew Ziwanzana Rus û Pêşengê Kurdolojiyê
Peter J. A. Lerch yew ziwanzana yo Rûs o. Ey serrê sêyemînê 19’an de, di warê kurdolojî de xebat kerda û yew ji pêşengên zanayên Rusan e ku di vê qada de kar kerda.
Di serranî 1853–1856 de, dema ku zafê Kurdî herî benatey Împaratorîya Osmanî û Çarîya Rusya de hebî, Peter Lerch rê da bajarê Roslow (Smolenskî-Roslow) de yew ca kerdiş. Ey ser rêya Akademîyê Qralîyê Zanayîyê (qisimî Tarîx–Ziwanzanî) şûnda, Roslow û îtya de 11 hefteyî maneno.
Lerch li virê de bi Kurdan re qisey kerd, û ji wan malumatê rewşê Kurdistanê, cematî û sosyolojî yê wextê dan girt. Herwiha, ey metnan folklorî yên bi Kurdî (Kurmanckî û Kirdkî) arêdano.
Piştî vê xebatî, Peter Lerch yew rapor amade kerda û serê Akademîyê Qralîyê Zanayîyê danê. Di vê raporî de ey li ser ziwan, çand û jiyana cematî yê Kurdistanê malumat da û xebatê xo di nav de pêşkêş kerda. Vê xebatê, serê raporî, wextê dewleta Rusya de bi navê:
“Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldäer”
(“Lêkolîn Li Ser Kurd û Keldanên Bakur a Îranî”)
Band I, II – St. Petersburg, 1857
(Nûve çap: Amsterdam, 1979)
wekî du cilt kitabî weşand.
Seyîdxan Kurij, yew lêkolîner û nivîskarê kurd, bi taybetî ser xebatên Peter Lerch di warê kurdolojî de cigêrayîş kerd. Ey kitabê Lerch yê çapî Almancî esas girt û wê xebatî bi alfabeya latînî transkrîb kerda. Seyîdxan Kurij vê xebatê xo de xwendevanê nêzîk dikene bi berhemeke zêrek û akademîk.
Ji bo hemû berhemên Weşanên Lîs vir bitikînin
Ji bo hemû berhemên Seyîdxan Kurij vir bitikînin
