Kürt Tarihi’nin 29. sayısında Kürtlerin uzak ve yakın tarihinde yer etmiş önemli şahsiyet ve olaylara dair kıymetli incelemeler yer alıyor.
Murat Issı Osmanlı’nın son döneminde maarif nazırlığı da yapmış, önemli siyaset ve devlet adamı bir Kürt entelektüeli, İttihat ve Terakki mensubu İsmail Hakkı Babanzade’yi yazdı. İsmail Hakkı, Osmanlı’nın çöküşünden hemen önceki Kürt entelektüellerini etkilemiş “Osmanlı içre bir Kürtlük” fikrinin önemli temsilcilerinden biri. Murad Celali’nin yazısı ise ünlü Rus diplomat ve şarkiyatçı August Jaba hakkında. Rusya’nın Erzurum konsolosluğunu da yapan Jaba, Kürtlerle temas ettiği konsolosluk yılları boyunca ve sonrasında yaptığı derlemeler ve yazdığı Rusça-Kürtçe sözlükle Kürdolojinin emekleme dönemine damgasına vuranlardan.

Cuma Çiçek ve Ruşen Arslan’ın yazıları ise yakın dönem Kürt tarihinde etkili olmuş iki vaka üzerine. Kürt meselesinin yakın dönem serencamını seçim sonuçları üzerinden değerlendiren önemli çalışmalar kaleme alan Cuma Çiçek’in yazısı 1965 seçimlerinin Kürt şehirlerindeki tezahürünü inceliyor. Kürtlerin Yeni Türkiye Partisi ve Türkiye İşçi Partisiyle muhabbetlerinin derinliğini anlamak için önemli bir metin. Ruşen Arslan da Kürt meselesinin ‘geri döndüğü’ bu dönemde Silvan’da gerçekleşen Hükümet Konağı işgalini inceliyor. 1960’ların sonuna doğru kitleselleşecek Kürt hareketinin ilk örneklerinden olduğu anlaşılan Silvan eylemi Mehdi Zana gibi bugün de bilinen isimlerin karıştığı bir toplumsal hareket örneği olarak okunabilir.

Senelerdir klasik Kürt metinleriyle haşır neşir olan Xalid Sadini ise Hakkari aşiretlerinin secereleriyle ilgili bir elyazmasının peşinde geçen tutku dolu hikayesini yazdı. Hakkari Beylerinden Yahya El-Kiram’ın saray katibi olan Temerxane Yazıcı tarafından 1600’lerde yazılan bir manzumeyi ve 1700lerde yazılan eklemeleri içeren bu Farsça metinde neler yazılmış olduğunu anlamak için Sadini’nin bir sonraki yazısını beklememiz gerekiyor. Rohat Alakom, “Bir Kürt Dostunun Hayat Hikâyesi: Bedros Zartaryan” yazısı ile Zartaryan’ın fırtınalı hayatını mercek altına alıyor. Mehmet Bayrak ise 1915’in ardından Ermenilerden Anadolu’da kalanlara bakıyor.

Nilay Özok-Gündoğan Arşiv Tozu bölümünü yeniden hazırlamaya başladı. Bu sayıda CIA’in 1948 yılında kaleme aldığı Kürt Azınlık Sorunu (The Kurdish Minority Problem) başlıklı raporunu inceliyor. II. Dünya Savaşı’nın hemen ardından ABD istihbaratının Kürt meselesini ve Kürtlerin ulusal mücadelesini nasıl gördüğünü anlamak için önemli bir rapor.

30. sayıda buluşmak üzere…

MESUT YEĞEN