“Gelimli gidimli dünya / Âhir ucu ölümlü dünya” der Dede Korkut bir şiirinde. Dünyayı bu kadar anlamlı kılan, tamamen irademiz dışında ona gelmemiz ve yine bilmediğimiz bir anda ve şekilde onu terk etmemizdir belki de… Fakat şurası bir gerçektir ki irademiz dışında dâhil olduğumuz bu serüvenin asıl gizemi, onun âhir ucunda yani ölüm ve sonrasında saklıdır. Biz de bu çalışmamızda ruhlar âleminden başlayıp sonsuzluğa uzanan canlılık serüveninin gizemini Kur’an ayetlerinin izin verdiği ölçüde aralamayı hedefledik. Bunun için ahiret hayatının aşamalarını anlatan kelime ve kavramları hem lügavî açıdan hem de dil felsefesi yönünden tahlile tâbi tuttuk. Temel hareket noktamız söz konusu hayatın anlatılmasında kullanılan kelime ve kavramların belirli bir hikmete binâen seçilmiş olduğudur. Bu kelimelerin günlük dildeki karşılıkları ile ahiret hayatına dair ayetlerdeki kullanımları arasındaki bağlantının çözülmesi yolundaki her çaba bu gizemli âlemin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. İnsanın, duyularıyla hiçbir bilgiye sahip olamadığı bir âleme dair tasavvurunun gelişmesi ise onun, mevcut hayatının değerini bilmesine ve kaçınılmaz sona bu farkındalıkla ilerlemesine katkıda bulunacaktır. Ve belki de insan âhir ucundaki ölüm endişesiyle “gelimli gidimli dünyayı” daha anlamlı ve yaşanılır kılmak için çaba sarf edecektir…