Kişik-Stefan Zweig

Kişik — Stefan Zweig, xwîn û fikirê rêwîtiyeke dawî

“Kişik” novela herî dawî ya Stefan Zweig e, ku ew di navbera 1938–1941 de, di serdema girtîtiya xwe ya li Brazîlê de nivîsand. Ew berhem nikare tenê wekî romana li ser lîstikê kişikê tê xwendin; ew gotara guhertoya wêjeya Ewrûpayê ya ku li hemberî faşîzm, diktatorî û şer bi hunermendiyeke dilsoz û beşdarîyê daye.

Zweig, ku bi rûmeta weha yê ku li hemberî şerê Cîhanê re bêdengî hilbijart û yekîtiya mirovî dixwest, ev tema yên xwe di çarçoveya lîstikekê de pêşkêş dike. Wekî romanekî nûjen, Kişik rûmeta cihê rêvebiriyê, zorê, hûmanîzmê û tecrîdê ya îdeolojîk dibêje.

Di romana de, em bi Mirko Czentovic, şampiyona kişikê yên cîhanê re reş dikin. Ew zaroqekî sav, bêpergal û nexwendek e, lê bi şêweyekî mekanîk û bêhîs kişikê dilîze. Ev carekî nîşan dide ku çawa dikare kesek bê zemanî, bê hest û bê çavkaniyeke mezin bibe pisporê stratejîyê? Ev pirs, ku di nav romana de dikeve ser, jî dibe pirsê siyasî: Dema îrade û fikir tê tecrîd kirin, çi derdikeve?

Di aliyê din de, Dr. B., kesekî entelektuel, niştecîhê zarav û zimanekî pîr û pîroz e. Ew di demsala ku li zîndanekê ya faşîst hatibû girtin, bi lîstikê kişikê xwe jî hayda kiriye. Lîstikê kişikê di destê wî de hate girtin wekî rêyeke xilasê, lê her wisa bû sedema tecrîdê, tevlêbirinê, û heta ku wî serê xwe têkda.

Stefan Zweig, bi şêwazekî bijîşkî lîrîk û serketî, di nav hevpeyvînekê ya kesayetan de kêş û pêwendîyên şexsî û neteweyî xulasa dike. Czentovic — wekî ramzê zorê û bêhîsîyê — li hemberî Dr. B. — wekî rûmeta hest, huner û ramanê — tê nîşandan.

Bi dawiyê, têkçûna Dr. B. nayê tenê wekî têkçûna kesekî; ew dibêje têkçûna şaristaniya Ewrûpayê, ku di bin girseyên faşîzmê de hate xwarin.

Kişik, berhemeke klasîk e ku bi zimanê Kurmancî ji hêla Salih Badilî ve hate wergerandin. Wê hemî wî ewle bike ku çend hîn dibin, lîstikê, raman û tarîx dikin nav hev.

 

Ji bo hemû berhemên Lîs Yayınları vir bitikînin

Ji bo hemû berhemên Stefan Zweig vir bitikînin