İnsanoğlu, tarih boyunca hep ötekileri merak etmiş ve onlar hakkında bilgi sahibi olmaya gayret etmiştir. Bu nedenle istihbaratın ortaya çıkışı insanlığın başlangıcına kadar götürülebilir.

Her topluluk kendi varlığını korumak ve diğerlerine üstünlük kurmak için ötekiler hakkında bilgi sahibi olmaya ve onların teşebbüslerini engellemeye çalışmıştır. Dolayısıyla tarihin her devrinde istihbarat ve istihbaratçılar toplumların vazgeçilmez bir parçası olagelmiştir.

İlkin Başar Özal, kaleme aldığı İstihbaratın Kısa Tarihi / Gölge Oyunu isimli çalışmasıyla istihbarat tarihine ait bilgi yumağını adeta hallaç pamuğu gibi elden geçiriyor.

– Fırat Nehri’nin kıyısında bulunan antik dönemden kalma bir kil tablet hangi istihbarat olayını aydınlatıyordu?
– Asurluların kurduğu ticaret merkezlerinin istihbarat faaliyetleri ile ne ilişkisi vardı?
– Roma, Yunan ve Pers medeniyetlerinde istihbaratın önemi neydi?
– Üç semavi dinin Peygamberleri inananlarını korumak için hangi istihbarat yöntemlerine başvuruyordu?
– Kardinal Richeliu’den Casanova’ya modern öncesi dönemde Avrupa’daki istihbarat mücadelelerinde neler yaşandı?
– Amerikan İç Savaşı’nda kadınların ve zencilerin rolü neydi?
– Fransa’daki Dreyfus Meselesi’nin istihbarat tarihindeki önemi neydi?
– Birinci Dünya Savaşı’nda ne tür istihbarat mücadeleleri yaşanmıştı?
– İstihbarat tarihi açısından İkinci Dünya Savaşı’nın önemi neydi?
– Soğuk Savaş sürecinde istihbarat faaliyetlerinin ulaştığı nokta neresiydi?
– 21. yüzyılda istihbarat faaliyetleri hangi noktaya evirildi?

İlkin Başar Özal, bu soruları İstihbaratın Kısa Tarihi / Gölge Oyunu kitabıyla cevaplıyor ve tarih boyunca perde arkasında kalan faaliyetlere ışık tutuyor.