EDİTÖR NE İŞ YAPAR?
SANAT, ZANAAT VE TİCARET ÜÇGENİNDE KİTAP EDİTÖRLÜĞÜ
PETER GINNA

Yanıtı ansiklopediler doldurabilecek en kısa soru: Editör ne iş yapar?

Otuz yılı aşkın süredir editörlük yapan ve sözcüklere dayalı bir iş alanı olmasına rağmen, ironik biçimde, yayıncılık hakkında yeterli yazılı kaynak olmadığını vurgulayan Peter Ginna, sektörün duayen isimlerinin kaleme aldığı yazıları bir araya getirdiği Editör Ne İş Yapar?’da, a’dan z’ye editörlüğün neredeyse tüm yönlerini ele alıyor, editörlüğü bir meslek ve kariyer olarak irdeliyor.

Düzenli ve seçici okurlara, okudukları kitabı farklı bir gözle yeniden değerlendirmeleri için zemin oluşturan bu çalışma; sanat, zanaat ve ticaret faaliyetinin kesişiminde yer alan kitap editörlüğünün temel aşamalarına, inceliklerine, sorumluluklarına, zorluklarına, imkânlarına dair fikir vermenin yanı sıra kitabın sonundaki sözlük sayesinde yayıncılık alanında geçerli olan terimlerle de tanışma fırsatı yaratıyor.

Türkçede de eksikliği hissedilen bu kılavuz eser; yazar-editör ilişkisine, kitabın seçiminden matbaaya gönderilmesine kadarki süreçte yaşananlara dair kapsamlı bir içerik sunuyor, bu alandaki açığı büyük ölçekte kapatıyor.

Sevdikleri kitapların yolculuğunu merak eden okurlar, teslim ettiği metnin başına neler geleceğini bilmek isteyen yazarlar ve çevirmenler genellikle şunu sorar: Editör ne iş yapar?

Editörlük bir iş; ama editörlüğün bir meslek, hatta sanat olduğu söylenebilir. Gerçekte, bütünüyle sözcüklere dayalı bir uzmanlık alanı olmasına karşın, birkaç sözcükle basitçe anlatılamayacak kadar derin bir mevzu, editörlük. Bu bağlamda düşünülünce ”Editör ne iş yapar?” sorusu gerçekten de yaşayan, canlı bir soru. Yazarlar, çizerler, çevirmenler, okurlar; hatta sektörün önemli çarklarından dizgiciler, grafikerler veya satış yöneticileri bile sorabilir bu soruyu. Bir de tabii, editörlüğü bir meslek olarak arzulayan gençler. Lâkin bu sorunun yanıtı asla basitçe verilemez, zira editörlük, üretim sürecinin son derece karmaşık işlediği bir alandır.

Editör Ne İş Yapar?, işte bu karmaşıklığı gidermeyi, açıklığa kavuşturmayı hedefleyen kapsamlı bir kılavuz kitap. Sektöre yön veren isimlerin kaleme aldığı makaleler, mesleğin karanlıkta kalan ya da ziyadesiyle merak uyandıran yönlerini aydınlatarak zihinlerdeki (ve mümkünse, kitabın adındaki) soru işaretini yok etmeye çalışıyor.

Yolu edebiyattan geçen hemen herkesin kitaplığında bulunması gereken, tekrar tekrar okunabilecek bu çalışma, yayıncılığın geleceğinin sorgulandığı bugünlerde sektörün dününü ve yarınını daha iyi anlayabilmek isteyenler için hayati önem taşıyor.

”Tüm iyi yazarlar, editörlere önce yolun girişini gösterir. Sizin tek yapmanız gereken, sözcüklerin sık örtüsü altındaki o yolun devamını bulmak ve orada bir patika açmaktır, sonrası son derece basittir. Editör olarak siz, başka bir zihnin içine sızmak ve muhayyilesi ile kitap arasında engel teşkil eden tüm sözcükleri ve düşünceleri ortadan kaldırmasında yazara yardım etmek için elinizden geleni yaparsınız.”

”Yazar-editör ilişkisine, kitabın serüvenine, yayınevleri için çalışan editörlerin daimi değişim hâlindeki bir endüstriye nasıl uyum sağladıklarına dair kapsamlı ve hayati bir kaynak.”
Library Journal

”Yayıncılık sektörünün içinden çıkan bu dürüst ve cesur yazılar, editörlerin ve yayıncıların değerinin giderek daha fazla sorgulandığı bir dönemde son derece değerli bir kitaba dönüşmüş…”
Publishers Weekly