Diyarbekir Merwanîleri – İslami Ortaçağ’da Bir Kürt Hanedanı

Yazan: Thomas Ripper
Çeviri: [Dişil sesin katkısıyla gururla sunulmuştur – Avesta Yayınları]

Ortaçağ İslam dünyasında Kürt siyasi yapılarının en dikkat çekici örneklerinden biri olan Merwanîler, 11. yüzyılda Diyarbekir merkezli bir hanedan olarak öne çıkmıştır. Thomas Ripper bu kapsamlı çalışmasında, Merwanî Emirliği’nin tarihsel gelişimini, siyasi rolünü ve toplumsal etkilerini ayrıntılı bir biçimde analiz ediyor.

Merwanîler, yalnızca kendi dönemlerinin önemli bir Kürt hanedanı olmakla kalmamış; aynı zamanda Kürt göçünün batıya yönelmesinde, Diyarbekir’in Kürt coğrafyasının merkezi haline gelmesinde ve bölgede iktisadi ve kültürel bir uyanışın yaşanmasında belirleyici rol oynamıştır. Ermeniler, Süryaniler ve Kürtler bu dönemde Diyarbakır’da siyasi ve kültürel nüfuzlarını artırırken, geleneksel Arap yönetici sınıfının üstünlüğü sarsılmaya başlamıştır.

Kitapta ayrıca, Fatımi dış politikası, Bizans İmparatorluğu’nun tampon bölge yaklaşımı gibi dönemin jeopolitik stratejileri ile Merwanîlerin yükselişi arasındaki ilişki de ayrıntılı biçimde ele alınır. Çalışmanın önemli bir bölümü, Paris Ulusal Kütüphanesi ve Fransız Doğu El Yazmaları Araştırma Enstitüsü gibi prestijli arşivlerdeki daha önce yayınlanmamış el yazmalarına dayanmaktadır.

Thomas Ripper, yalnızca bir hanedanın değil; aynı zamanda bir çağın, bir coğrafyanın ve bir kimlik oluşum sürecinin izini sürüyor. Bu eser, “Anadolu boştu, kimse yoktu” efsanelerine dayanan tekçi tarih anlatılarına karşı bilimsel bir itiraz ve Kürt tarihinin çok katmanlı zenginliğine yapılmış önemli bir katkıdır.

Avesta Yayınevi’nin tüm yayınlarına ulaşmak için buraya tıklayın