Mestûreya Kurdistanî – Mah Şeref Xanim Erdelanî: Destnîşaneke Jineke Dîroknas li Dîroka Erdelanê

“Ez a bêqîmet û hejar ya navê wê Mestûre…” bi vê gotarê dest pê dike Mestûreya Kurdistanî (Mah Şeref Xanim Erdelanî) û bi rûmeta jinên nivîskar û xwendekar di sedsala 19’an de dibêje ku meriv çawa dikare ji nava civaka xwe derkeve û bibe stranbêjekî dîroknasî.

Mestûre, keça Ewlesen Begê û nevîya Xwedê jê razî Heme Axayê Kurdistanî bû. Bavê wî, hezkirina xwendinê li dilê wî dom dike, û ev hezkirin di dilê Mestûreyê de jî berpê kir. Wê dibêje ku, di zarokiya xwe de, xwendin ji bo wê bûye mirina teşna xwîna dîtinê. Her tişt dixwênd, bi taybetî kitêbên dîrokê. Roja ku nivîsek dît ku behsa Kurdistanê dikir, wê xwedî tesîra mezin bû. Di vê gotarê de Mestûre nîşan dide ku çawa têkilîya xwe bi Mîrektiya Erdelanê hest kir û bi wisa berdewam bû di rêza dîroknasiyê de.

Wê dibêje:

“…ket serê min ez jî tiştekî têxim ser wê zincîreya serpêhatiya Erdelanê… ku ez nanxwera wan im û şanaziyê bi bextê xwe dikim ku ez niha bi temamî xizma wan im.”

Ev pirtûk, ji du belge yên fermî tê çêkirin ku eslê wan bi zimanê farisî ye. Yek ji wan, xebata Mah Şeref Xanima Erdelanî ye ku navê wê “Dîroka Erdelanê” ye. Ev belge ji aliyê Nasir Xan Azadpûr ve hatî amade kirin û bi farisî weşandî. Hejar Mukriyanî ev xebat wergerand ser Kurdîya Soranî, û paşê ji hêla Ziya Avcı ve hatiye wergerandin ser Kurmancî.

Belgeya duyem, raporeke farisî ye ku hemî eşîrên Mîrektiya Erdelanê bi temamî dide nasîn. Navê nivîskarê wê raportê nehatî diyar kirin, lê tê guman kirin ku ew karê pisporê kevnî ya Îranî ye ku di navenda dewletê de dixebitî. Ev belge ji arşîva Celadet Alî Bedirxan tê derketin.

Ji bo hemû berhemên Weşanên Avesta  vir bitikînin
Ji bo hemû berhemên Mestûre Kurdistanî  vir bitikînin