Miyanê miletanê bînan de zî wina yo, la ma de hema vajên ke pêro deyîr û kilamî meselayanê raştkînan ra vejîyayê, coka deyîrê ma cuya ma ya sosyale, kulturê ma, erf û edetê ma, heta merdim eşkeno vajo tarîxê ma zî nîşan danê. Coka arêdayiş û qeydkerdişê deyîranê ma neke tenya muzîkê ma dewlemend kenê, esas hafizaya ma ya komelkî qeyd kenê û semedê neslê ma ra dimayî neqil benê. Mesela, yew deyîre de wina vajîyeno:

Heyla Fadi nîya ‘Ezîza ya

Mi to waşt la pîy to nêdaya

Keynê ez kird a, ti mîra ya

Ez veyşan a, ti mirda ya

‘Xula mi ra dûrî şo, ti bela ya!

Tenya enê teswîrê kilmekî ra bîle merdim eşkeno namekerdiş û statuyê kategorîyanê komelê ma wina akerde bivîno. Merdim fam keno ke Egil de şar xwu sey “kird” name keno, heto bîn ra, yew zî tebeqeyê mîran esto.

Seba ke merdim hem hunerê ma yê edebî bişinasno hem zî qewimîyayişanê wextê verî ra xeberdar bibo, ancî enê deyîrî pêro sey belge yê. Mesela, yew deyîra ke meseleyanê ma yê trajîkan qisey kena de yew çarane wina yo:

Mayina Kinodê mi sûr cana ya

Veyveka Kinodê mi weyşanaya

Maya kori werişta ver ra vazdaya

Wato qay veyvek a, nêzana cenaza ya!

Nînan ra teber, 43 hebî zî manîyê ke bi meqam yenê vatiş zî arê dayê. Manî zî eynî sey deyîran cuya sosyale ya şarê ma nîşan danê, her manî yew tewir xûy û xisletê şarê ma teswîr kena. Mesela, derheqê feksistî û vatvatikîye de yew manî wina ya:

Dato dato, lingşirqato

Mi to ra se wato?

Ti şî Ayro Pîl di wato!