Charles Robert Darwin (1809 – 1882), Cambridge’deki ilahiyat egitimini basariyla tamamladiktan sonra “issizligin ortasinda bir tasra papazi“ olarak ömrünü sükûnet içinde geçirme hayalleri kurarken, küçüklügünden beri doga bilimlerine olan merakinin da etkisiyle, dünyayi dolasarak ölçümler yapmak, haritalar çikarmak, bilimsel kesif ve incelemelerde bulunmak amaciyla Beagle gemisiyle düzenlenen kesif seferine katildi. Avrupalilarin fazla asina olmadigi cografyalarda rastladigi bitkiler, hayvanlar, insanlar ve yer sekilleriyle ilgilenip örnekler toplamak ve gözlemler yapmak la geçirdigi bu yillar, sadece onun kaderini degistirmekle kalmayacak, dünyayi dönüstürecek bilimsel bir yaklasimin da temellerini atacakti.
Ancak Victoria dönemi Ingilteresi aykiri fikirlere izin verecek esneklige sahip degildi. Darwin, Kilise ve aristokrasinin basini çektigi müesses nizam tarafindan kâfir olarak nitelenmemek için fikirlerini ve bunlari sifreyle yazdigi defterleri tam yirmi yil boyunca sir gibi gizleyerek çalismalarini sürdürecekti. Hatta erdem güdüsü kadar güçlü bir hakikat duygusuna sahip olmasaydi, “bir cinayeti itiraf etmeye“ benzetecek kadar huzursuzlandigi teorisini açiklamayacak, Türlerin Kökeni’ni yayimlamayacakti, belki de… Evrim teorisinin, hayatin çesitlilik ve karmasasini açiklayabilen bir teori oldugu ve Darwin’in dile getirdigi gibi doganin kendi isini kendi usulünce yaptigi, yillar süren tartismalarin ardindan önce bilim çevreleri, sonra bütün dünya tarafindan kabul gördü.,
Doga tarihinin bu kaba beyaz sakalli bilge devrimcisi ilk ve en büyük tepkiyi Kiliseden görmesine ragmen, ebedi uykusuna, kendi alanlarinin kahramanlariyla birlikte yatmak üzere Ingiltere’nin en itibarli kilisesi Westminister Abbey’e devlet töreniyle gömülerek onurlandirildi. Insanoglunun hayvanlarla ayni süreçler içinde evrildigi düsünülemeyecek kadar yüce bir varlik olduguna inananlarsa insani tanrisalligindan arindiran evrim teorisine, günümüzde de en az Victoria dönemindeki güçle karsi çikmaya devam ediyor.
(Tanitim Bülteninden)