Bir Ortaçağ Müellifinin Gözüyle Kürtler ve Yaşadıkları Bölgeler 1160 – 1233

Ortaçağ İslam tarihçiliğinin önemli isimlerinden İbnü’lEsir’in el-Kâmil Fi’t-Tarih adlı eseri, Kürtlerle ilgili en geniş ve en özgün bilgileri içermektedir. Bu bağlamda eserin sona erdiği 1231 yılına kadar olan kayıtlar incelendiğinde Kürt aşiretleri, hanedanlıkları ve Kürtlerin yaşadıkları coğrafyalar hakkında bilgiler bulmak mümkündür. Müellifin kayıtlarında Kürtlerin yoğunlukla el-Cibal, ez-Zevzan, el-Cezire, Azerbaycan’ın güneyi, Ermeniyye, Musul ve Fars bölgelerinde yaşadıkları görülmektedir.

Eserde Kürtlerin tarihsel süreçteki rollerine baktığımızda, Kürtlere ilk kez Halife Ömer (634-644) dönemindeki İran fetihleri esnasında rastlanmaktadır. el-Kâmil Fi’t-Tarih’de, erken İslam döneminde Kürtlere dair bilgiler oldukça sınırlıdır. IX. yüzyıldan itibaren Kürtlere ilişkin bilgilerin arttığı gözlenmektedir. Eserde pek çok Kürt aşiretinden bahsedilmekte ve bunlardan Mervani, Hasneveyhi ve Annazi emirliklerinin XI.-XII. yüzyıllarda dönemin siyasi hadiseleri içerisinde önemli roller üstlendikleri görülmektedir.