Gu¨mu¨lcine’den Torbalı’ya…
Bir Mu¨cadele Kahramanı
Esat İleri

Birinci dönemde Aydın, ikinci dönemde Menteşe’den [Muğla] Tu¨rkiye Bu¨yu¨k Millet Meclisi’nde milletvekilliği görevini u¨stlenen Esat İleri’nin Milli Mu¨cadele yıllarında Aydın ve çevresindeki askeri ve siyasi olaylar ve ilk iki dönem meclisteki tartışmalar, belgeler ve meclis tutanaklarıyla anlatılıyor.
Kitapta önce Esat İleri’nin Gu¨mu¨lcine ve Aydın bölgelerindeki çalışmaları ayrıntılı olarak gösterilirken, Balkanlardan gelen muhacirlerin yaşadıkları sorunlar da Esat İleri’nin gözu¨nden aktarılmıştır. Esat İleri’nin Hilal-i Ahmer Aydın Şubesi Reisliği, “Milli Ordu Fahri Mu¨ftu¨su¨” ünvanıyla aldığı görevler ve meclis çatısı altında yaptığı konuşmalar, teklifler ve soru önergeleri de yine bu bölu¨mde belgeleriyle aktarılmıştır.
Kitabın ikinci bölu¨mu¨nde Esat İleri’nin şiir ve risaleleri de tanıtılıyor. Milli Mu¨cadele yıllarında kaleme aldığı yazılarında Esat İleri, işgal yıllarına ait duygu ve du¨şu¨ncelerini dile getirmişti. Birçok yazısı da dönemin gazetelerinde yayımlanan İleri, 1911-1954 yılları arasında çok sayıda risale kaleme almıştı.

Lozan Antlaşması’na ret oyu verdiği halde ikinci meclise de seçilen Esat İleri, Selin Ezel Çakar’ın bu çalışmasıyla ilk kez bu kitapta siyasi faaliyetleri, yazıları ve edebi yanıyla tam olarak gu¨n ışığına çıkarılıyor.