Bilim Apartmanı’nın bir gününe tanıklık edeceğimiz eğlenceli mi eğlenceli, renkli mi renkli sayfalar bizi bekliyor. Apartmanın özgür kedisi Çıtçıt, kendi barometrelerini yapan Leblebi ve Çitlembik, kod yazan Tomurcuk Hanım, akıllı evlerinin tadını çıkaran Mürdüm Bey ve Fiyonk Hanım, Pırasa Bey’in tatlı bahçesi, gece uykusuyla büyüyenler, güneş enerjisiyle buluşanlar, göktaşı yağmurunu bekleyenler ve daha nicesi bu apartmanda… Sayfalara gizlenmiş şifrelere, minik bulmacalara göz atmayı da sakın unutma!
***
Bilim Apartmanı’na hoş geldiniz!
Apartman sakinleri bugün evlerinde günlük işleriyle ilgileniyor. Biri evini süpürüyor, biri güneş fırınında pizza pişiriyor, biri bitkilerle kumaş boyuyor… Farklı işleri ve ilgi alanları olsa da buradaki herkesin yaşantısında bilim var. Tıpkı hepimizin yaşantısında olduğu gibi.

Kitaptan

Şakrak Hanım ve Boncuk bahçeden topladıkları salatalıklarla turşu yapıyor. Boncuk’un babası Turna Bey erken kalkıp ekmek hamuru hazırlamış. Bir süre mayalanmasını beklemiş, sonra da fırına koymuş. Pişen ekmekten çok güzel kokular yayılıyor.
Turşu ve Ekmek Yapımında Mikroorganizmalar İş Başında
Turşu yapmak için sebze ve meyveler bir ay kadar tuzlu suyun içinde hava almadan bekletilir. Sebze ve meyvelerin üzerinde bazı mikroorganizmalar bulunur. Bu mikroorganizmaların besini sebze ve meyvelerdeki şekerlerdir. Mikroorganizmalar şekerleri parçalarken bir çeşit asit açığa çıkar. Bu sırada yapısı ve tadı değişen sebze ve meyveler turşuya dönüşür. Açığa çıkan asit başka mikroorganizmaların çoğalmasını önler. Böylece sebze ve meyveler bozulmadan uzun süre saklanabilir.
Ekmeğin kabarması da maya adı verilen başka bir mikroorganizma türü sayesinde olur. Maya undaki şekeri parçalar. Bu sırada karbondioksit gazı açığa çıkar. Bu gaz, hamurun içinde kabarcıkların oluşmasını sağlar. Böylece hamur kabarır. Ekmek hamuru sıcak fırına koyulduğunda kabarcıklardaki gaz ısınır ve genleşir. Kabarcıklar daha da büyür. Bu da hamurun pişerken biraz daha kabarmasını sağlar.
***
Pırasa Bey ve Kornişon bahçe katında yaşıyor. Pırasa Bey’in yetiştirdiği sebze ve meyvelere herkes bayılıyor. Üstelik bu sebze ve meyvelerin yetiştirilmesinde komşuların da katkısı var. Komşular, biriktirdikleri sebze ve meyve atıklarını getiriyorlar. Pırasa Bey de bunlardan, bir çeşit gübre olan kompost yapıyor.
Sebze ve Meyve Atıklarından Kompost
Toprağa düşen yapraklar ve meyveler gibi bitki bölümleri mikroorganizmalar sayesinde zaman içinde bileşenlerine ayrışır. Bu bileşenler toprağa karışır. Böylece toprak, bitkilerin gereksinimi olan maddeler bakımından zenginleşir. Evlerde biriktirilen bitkisel atıklar da bahçelerdeki toprağı zenginleştirmek için kullanılabilir. Bu bitkisel atıklar; kuru yapraklar, çimen, talaş ve toprakla karıştırılır. Bu karışım ara sıra sulanır. Bu sayede mikroorganizmaların hızla çoğalarak atıkları ayrıştırabilmesi için uygun bir ortam oluşur. Karışım, birkaç ay içinde doğal bir gübreye yani bitki besinine dönüşür. Tıpkı toprak gibi görünen ve kokan bu gübreye kompost denir.
***
Komşudan yayılan ekmek kokusu Tomurcuk Hanım’ın evine kadar ulaşıyor. Tomurcuk Hanım bilgisayar başında çalışıyor. Hazırladığı bilgisayar yazılımını Robo-Çöp adını verdiği robota yüklüyor. Bu robot, apartmandaki daireleri dolaşıp çöpleri toplayacak.
Bilgisayar Yazılımları ve Robotlar
Robotlar, elektronik ve mekanik parçaları olan makinelerdir. Programlandıklarında çevrelerini algılayabilir, karar vermek için veri toplayıp değerlendirme yapabilir ve belirli işleri yerine getirebilirler. Robotlar tüm bunları bilgisayar yazılımları sayesinde yapar. Bir bilgisayar yazılımı hazırlanırken önce o işin yapılması için gereken komutlar adım adım yazılır. Bu komutlar dizisine algoritma denir. Algoritmalar oluşturulduktan sonra kodlar yazılır. Bu kodlar robota aktarılır. Kodlar, robotların komutları algılamalarını ve tanımlanan işleri yapmalarını sağlar.