Bernhard Waldenfels’in “Ayna, İz ve Bakış” Kitabı Türkçede

Alman filozof Bernhard Waldenfels’in görsel sanatlar ve fenomenoloji kesişiminde yer alan eseri “Ayna, İz ve Bakış: Resmin Oluşumu Üzerine Bir Deneme”, Avesta Yayınları’ndan Türkçeye kazandırıldı. Bu eser, Waldenfels’in daha önce yine Avesta’nın Metabole Dizisi kapsamında yayımlanan “Fenomenolojiye Giriş” ve “Yabancı Fenomenolojisi” adlı kitaplarını tamamlayıcı nitelikte.

Resim ve Fenomenoloji: Görülürlük ile Temsil Arasında

Waldenfels’in bu özgün çalışması, fenomenolojik sanat felsefesi perspektifinden resmin ne olduğu, nasıl algılandığı ve neyi temsil ettiği gibi sorulara odaklanıyor. Fenomenoloji geleneği içinde yer alan Husserl’den Merleau-Ponty’ye, Derrida’dan Marion’a kadar birçok düşünürün katkılarıyla şekillenen bu tartışma, Waldenfels’in yaklaşımında üç anahtar kavram etrafında biçimleniyor: Ayna, İz ve Bakış.

Resim, burada yalnızca bir görsel temsil değil; mevcut ile namevcut, görünür ile görünmez arasındaki geçiş noktasında beliren felsefi bir “ara”dır. Resmin maddeye canlılık kazandırması, onun temsil gücünün yalnızca estetik değil aynı zamanda varlıkbilimsel bir mesele olduğunu ortaya koyar.

Ayna, İz ve Bakış: Responsif Fark Üzerinden Bir Okuma

Waldenfels, resmi sadece bir nesne ya da imge olarak değil; “Yabancı” olanla karşılaşma alanı olarak yorumlar. Ona göre, resmin sunduğu görünürlük, doğrudan sezgisel bir görme ile değil, yansıma, iz bırakma ve bakışın karşılıklılığı üzerinden anlam kazanır. Bu çerçevede, resimlerdeki görülür-kılma ile sezgisel-görmenin farkı, sanatın ontolojik derinliğini anlamamıza olanak sağlar.

Kitap, yalnızca sanat felsefesiyle ilgilenenler için değil, aynı zamanda görsel kültür çalışmaları, algı kuramı, estetik teori ve felsefi hermenötik alanında çalışan akademisyenler, öğrenciler ve sanatçılar için de önemli bir başvuru kaynağı niteliğindedir.