Köy Enstitülerinin kurucusu ve tanınmış eğitimci İsmail Hakkı TONGUÇ’un kitaplaştırılmasını istediği için yapıldı bu çalışma. TONGUÇ bu isteğini Mahmut MAKAL ve Mehmet BAŞARAN’a söyledi; onlardan da bu kitabın yazarına iletildi. Çalışma, Sevgili BAŞARAN tarafından ölümüne kadar izlendi.
Çok sayıda kaynak kitap araştırıldığı ve Meclisi Mebusan Zabıt Cerideleri sayfa sayfa incelenip konuşmalar sözcük sözcük günümüz diline çevrildiği için araştırma yıllarca sürdü.
İsmail Mahir Efendi, Mustafa Kemal ile gizli örgüt kurmuş bir düşünce ve eylem adamı. Düşüncelerini uygulamayı yeğlediği için gözü makam, mevkide olmadan eğitim alanında iş yapmış; iş ve sanat eğitimi uygulamış, denemiş, yaşama geçirmiş. Gece gündüz o okul bu okul, şu araç bu yöntem, o öksüz bu yoksul koşuşturmuş. Yetiştiği yoksul sınıftan hiç kopmamış ve onlar için söz değil, iş üretmiş. Bu çalışmaları sırasında adını belirtmeden Köy Enstitüleri düşüncesini ayrıntılarıyla gözler önüne sermiş, önermiş. Yetiştirme Yurtlarını kurmuş, iş ve sanat eğitimine ilişkin uygulamalar yapmış.
Bu “iş” adamımızı ilgiyle okuyacaksınız. Kırk yedi yıllık ömrüne sığdırdığı başka düşünce ve uygulamalarını da kitapta bulacaksınız.
İsmail Mahir Efendi, İsmail Hakkı TONGUÇ, Hasan Âli YÜCEL gibi kendilerini köylü ve yoksul eğitimine adamış, eğitimimizin temel taşları ve bizi biz eden eğitimcilerimize sonsuz saygılarla…