Yakin tarihimizde “Limanci Hamdi“ veya “Iktisatçi Hamdi“ diye de bilinen Ahmet Hamdi Basar, Ikinci Mesrutiyet döneminden 27 Mayis askeri darbesine uzanan süreçte Türkiye’nin siyasi ve ekonomik gelismelerine taniklik etmis ve hatta yasanan bazi olaylarin içinde bizzat yer almis bir fikir ve eylem adamidir.
Ülkemizde “milli burjuvazi yaratma“ çabalarinin en önemli aktörlerinden olan Ahmet Hamdi; gençlik yillarinda gazetelerde ve özellikle Ticaret-i Umumiye Mecmuasi, Türkiye Iktisat Mecmuasi, Kooperatif ve Baris Dünyasi gibi dergilerde yazilar yazdi.
Ahmet Hamdi yasadigi her dönemde iktidar ile iliskiler kurmus, ancak düsüncelerine ters düstügü anda ise iktidar ile arasina mesafe girmistir. Buna ragmen hiçbir zaman fikirlerinden vazgeçmemis olmasi, yakin tarihimizde pek rastlanmayan samimiyetini göstermektedir. Bu tutumudur ki, Ahmet Hamdi’yi her zaman ’ikbal kapilarindan“ uzak tutabilmistir.
Ahmet Hamdi’nin yildizi 1930’da parlar. Ama bir süre sonra Atatürk ile aralarina, Gazi’nin çevresini kusatan “mutad zevat“ girer. Daha sonra Ahmet Hamdi’yi Demokrat Parti’nin kuruluslu sürecindeki demokrasi heyecani içinde görürüz. Bu heyecan onu 195O’de TBMM“ne kadar götürür. Ne var ki, DP’nin güçlü liderligi ile yollari çok çabuk ayrilacaktir. Ardindan bir askeri darbenin, 27 Mayis’in yaninda yer alir. Ahmet Hamdi 27 Mayis’i, DP iktidarinin baskisina karsi bir umut ve kurtulus kapisi olarak görür. Fakat 27 Mayis’a besledigi umudu da kisa sürede söner gider.
Iste Murat Koraltürk’ün, Ahmet Hamdi Basar’in 1962-1971 yillari arasinda neredeyse tek basina çikarmis oldugu Baris Dünyasi dergisinde tefrika ettigi hatiralarini derleyerek yayina hazirladigi Ahmet Hamdi Basar’in Hatiralari’nda, Ikinci Mesrutiyet’ten 27 Mayis 1960 sonrasina kadar uzanan süreçte “yalniz bir fikir adami“nin tüm inis çikislariyla yasami ve düsünsel mücadelesi yer almaktadir.
Hatiralarinin bu ikinci cildinde yazar, demokrasiye geçiste yasadiklarini, Demokrat Parti’nin kurulusunu, parti kurmaylariyla olan iliskilerini, Menderes’i ve Bayar’i, milletvekili olma çabalarini, DP’nin iktidar yillarini, partiden kopus sürecini, Müstakil Grup girisimlerini, yeni bir parti kurma çabalarini ve 27 Mayis’a bagladigi umutlarla birlikte sönen hayallerini anlatiyor.
(Tanitim Yazisindan)