“Neden özü gökkubbede aradık? Neden bilmeli? Neden sorun var? Neden felsefe?”
Levinas
“Her birimiz her şekilde başka herkesten sorumludur ve en çok da ben sorumluyum.”
Dostoyevski
“Hiçbir halk kendisine yanlış yapıldığı için acı çekmemiştir; çektiği acıyı hak etmiştir.”
Hegel
“Her cömert düşünce kendi Stalinizmi tarafından tehdit edilmektedir.”
Levinas
Bu kitap Levinas’ın etik ve politik evrenine giriş yapmaktadır. Levinas’ın sonsuz sorumluluk, yersiz yurtsuzlaşma, şüphe etiği anlayışı kitapta ele alınan temel konulardandır.
Levinas için etik, ne bir başlangıç noktası ne de amaçladığı bir varış yeridir, felsefi keşif yolculuğunun kendisinde son bulduğu şeydir. O izlenecek kurallar dizisi veya idealler ileri sürmez. Örneğin ona göre vicdan başkasının yüzüyle biçimlenir ve etiğin görevi vicdanı rahatlatmak değil, rahatsız etmektir. ‘Öldürmeyeceksin!’ aynı zamanda ‘komşunun yaşamasını sağla’ demektir. Ötekini tanımak ise bir ‘açlığı’ tanımaktır. Kısacası onun görevi bir etik inşa etmek değil, etiğin anlamını bulmaktır.
Levinas, iki dünya savaşını, faşizmi ve Auschwitz’i engelleyememiş demokratik kurumların kırılganlığını görmüştü. Bu nedenledir ki, onun etiği aynı zamanda politik içerimlerle doludur. Levinas yalnızca mazlumların felsefesini yazmakla kalmamış, felsefeyi mazlumların yazabileceği ve onların bütünüyle anlayabileceği bir alana taşımıştır.
Zeynep Direk’in editörlüğünü yaptığı bu değerli çalışmayı, Robert Bernasconi’nin Türkçe baskıya özel önsözü ile sunuyoruz.