20. Yüzyılın Başlarında Kürd Dili Üzerine Çalışmalar 1900/1923
19. ve 20. yüzyıllar boyunca gelişen ve yaygınlaşan karşılaştırmalı dil çalışmalarında, Kürdler ve Kürd dili de araştırmacıların dikkatini çekmiştir. 20. yüzyılın başlarına kadar Kürdler ve Kürdçe üzerine yapılan çalışmalar; “Batılılar” tarafından yapılmış olanlar ve Kürdlerin de içinde olduğu “Şarkılar” tarafında yapılan çalışmalar olmak üzere iki kısma ayrılabilir.
20. yüzyılın başlarından itibaren Kürdçenin standartlaştırılması ve müşterek dil (ortak dil) haline getirilmesi amacıyla kurulan cemiyetler bünyesinde “Encümen-i Lisan” ve “Kürd Eserleri Tetkit Komisyonu” gibi birimler kurulmuş, bu birimler yönetiminde bir iş taksimatı yapılarakalfabe, dilbilgisi ve bütün Kürd lehçelerini içermek üzere bir lügat, Kürdçe eğitim için ders materyallerini hazırlama , edebiyat, tarih, coğrafya, ve folklor alanında yapılacak çalışmalar belirlenmiş…
İşte günümüzden bir asır öncesinde Kürd dili ve lehçelerine dair yapılan çok değerli çalışmaları ve belgeleri, yaklaşık yüz yıl sonra yeniden değerlendirmek, ilgili akademik kesimler ve kamuoyuyla paylaşarak devam ettirmek, 1900’lerin başlarından itibaren gündeme gelen ve bugün de sürmekte olan Kürd dili çalışmalarına, “Kürdçe anadille eğitim hakkı” tartışmalarınabir katkı sunabilirse bir nebze amacına ulaşmış olur.
