“Edip eyledikleri ile bizzat kendisi tarih biliminin nesnesi olmuş bir yazarın -Namık Kemal’in- kaleminden çıkmış bir dönem romanı… “İlk tarihi romanımız” alt başlığı ile adını edebiyat tarihimizin sayfalarına sırma harfler ile yazdırmış bir roman: Cezmi! Telafi edilemez kayıplarımızın kadim bir mezarlığı olarak geleneğin kılcal damarlarında dolaşırken, tarihi bir ibret aynası olarak okurunun yüzüne tutan bir romandır elinizdeki. O nitelikli devlet adamları safkan atlarına binip terk-i diyar etmeden evvel, Osmanlı’nın son demlerini sürdüğü, gümüş başarılar ile taçlandırılmış bir döneme yakılan ağıttır bu roman! Namık Kemal, bu romanıyla, Tanzimat Dönemi’nin niteliksiz devlet adamlarına, edebî bir eser aracılığıyla Osmanlı’yı Osmanlı yapan ulvî değerleri hatırlatarak onlara unutulmaz bir ders vermeye çalışıyor. Cezmi, bir Jön Türk’ün kaleminden çıkan; fakat Osmanlı’nın klasik dönemini yücelten bir tarihi roman olarak kayıtlara geçebilir. Özellikle “geleneği yeniden okumak” adı altında afilli pozlar takınanların, bu romanı, önemli bölümlerin altını çizip notlar ala ala okumasını şiddetle tavsiye ediyoruz.”