Sabahattin Ali’nin ilk romanı olan Kuyucaklı Yusuf, sade bir dille yazılmış bir toplum eleştirisi ve bir yetimin romanıdır. Kısa ömrünü sıkıntılar içinde geçiren Sabahattin Ali, 1932’de Konya’da öğretmenlik yaptığı sırada Yeni Anadolu gazetesinde bir yazı dizisi şeklinde yazar Kuyucaklı Yusuf’u. Sabahattin Ali’nin cezaevinde olduğu yıllarda aynı koğuşta kaldıkları arkadaşlarından biridir Kuyucaklı Yusuf. Sabahattin Ali, başlangıçta romanı bir üçleme olarak düşünür, fakat genç yaşta şüpheli ölümüyle geriye sadece bu kitap kalır.

“Tanzimat’tan 1950’lere kadarki Türk romanının ana sorunsalını Batılılaşma oluşturuyordu. Yazarlarımız toplumsal yapının kendine yönelmiyor, mevcut düzeni sorgulamıyorlardı. Toplumsal yapıyı, ezilen halk ya da köylü sınıfının durumunu ele alan romanlar gerçi 1950’lerden sonra görülür, ama bunların ilk örneği 1937’de yayımlanan Kuyucaklı Yusuf’tur. Ayrıca romana Anadolu’yu da bu sorunsalla birlikte getirmiş olması Kuyucaklı Yusuf’u başka bir yönden daha öncü yapar.”

– Berna Moran

“Sabahattin Ali kanaatimce son neslim hikayecilerinin en kuvvetlisidir. Ve Kuyucaklı Yusuf romanı memleketimiz ve edebiyatımızın yüzünü ağartacak kıymetli bir sanat eseridir.”

– Reşat Nuri Güntekin