Çîn Bi Deh Peyvan-Yu Hua

“Çîn bi Deh Peyvan” ya nivîskarê navdar Yu Hua, dîtina xwe ya derûnî û tecrubeya zindî ya li ser jiyana rojane ya mirovên çînî di binçavê peyvanên bingehîn de dişopîne. Armanca wî ne jî çêkirina çîroka dîrokî an gotara siyasetê ye, belkî guhertina çavkaniyeke rastîn e ya li jiyana sivik, yên ku bi awayekî hêsan dibin bêpêgir, lê di nav xwe de gelek lêhiyên kêmtêgihî ya civakî û hevdîtî hildigirin.

Yu Hua dibêje: “Jiyana rojane daristaneke rastîn e.” Ev gotin digel hikmeta xelkê ya herî hêsan tê dîtin, lê gelek tiştan di bin vê hêsanî de veşartin. Wî dixwaze jiyana herî normal, herî gundî, herî zarokan jê bibê ku çawa destnîşan e û ji bo fahma gîr a rewşa welatê xwe gelek zêde tê gotin.

Di vê nivîsarê de, Yu Hua deh peyv wekî qefilên bîr û tehlîlê dixebitîne:
gel, serok, xwendin, nivîsîn, Lu Xun, şoreş, cudahî, ewam, texlîd, xapandin.
Her yek ji van peyvan, şûna xwe li dîroka nêzîk a Çînê digire, lê wisa jî – bi awayekî hevreş – ji tecrubeya nivîskarê re girêdaye. Ev peyvan ne tenê nîşanekî dîrokiyê in, belkî rêbendan in bo xwendekarê ku dixwaze Çîn fêm bike bê ku di nav propaganda an dîroka fermî de were girêdan.

Gava ku Yu Hua bi “xapandin” axiv dike, ew tenê ne li ser xapandina neteweyî an jî dîrokî ye, lê jî xapandina mirovê ya derûnî ye – ku çawa hest, bîr û xeyalê were teqandin. Di “nivîsîn” de jî, ew dengê zarokan dide ku di bin siyaseta giran de jî dizanin çi wate heye gotin.

“Çîn bi Deh Peyvan” ji wan kitêban e ku, her çend di derbarê welatekî taybet de ne, lê jêhatiyê wê ye ku ji çarçoveyê herêmî derdikeve û bi xwendekarên kurdî re jî tê gûtin: çima em vê gotarê li ser Çîn dixwînin û bi xwe re temsîl dibînin?

Ji bo hemû berhemên  Avesta Yayınları vir bitikînin
Ji bo hemû berhemên Yu Hua vir bitikînin