Ahmet Mithat Efendi’nin anlati kahramani araciligiyla “medeniyet baska sey, dini inancin emrettigi kurallar ve içerisinde yasanilan toplumun ahlaki degerleri baska sey” diyerek yapmis oldugu tespit, modernlesme serüvenimizde kimligimizin “baskalasmadan” öznelligini nasil muhafaza edebilecegi sorununun da cevap kazandigi bir alan olarak kabul edilebilir. Diger taraftan, elde edilen “kimlik bilinci” insanlarin belirsizligin hâkim oldugu kaotik ortamlardan farkindalik sürecine yükselerek varliklarini ifade edebilecekleri bir güvenlik alanina hareket etmelerine de imkân vermektedir. Nitekim “Osmanli”lar üzerinde sarsici bir degisimle onlari asil olmalari gereken insanlardan, içi bosaltilmis bir “kimlik”le “baska” insanlar olmaya yönlendiren süreç, Tanzimat’la hiz kazandiginda Ahmet Mithat, sesini yükseltir ve toplumu aydinlatmaya, ayitmaya çalisir. 18. yüzyil sonlarinda Fransiz Devrimi’nin neden oldugu siddetli fikir hareketleri, çok kimlikli ve kültürlü yapisiyla Osmanli Imparatorlugunu çepeçevre sarmaya basladiginda, Ahmet Mithat’in anlatilarinda ortaya koymaya çalistigi kimlik bilincinin önemi de bütün çiplakligiyla ortaya çikmis olur.Burada dikkat çeken bir diger husus, “yeni insan” adini verdigimiz ideal tiplerle yazarin anlatilarinda, Batililasan Müslüman Türk toplumunun önüne örnek alabilecegi bir model çikariyor olmasidir.(Tanitim Bülteninden)